Die Desinformations­maschine

Stramm rechte Akteure nutzen Social-Media-Plattformen für ihre Desinformationskampagnen. Vor der Europawahl gelang es Investigate Europe, eine solche Kampagne zu dokumentieren und zu zeigen, wie Google und Facebook Mechanismen gegen Hass und Hetze verhinderten. 

April 2019

disinformation1.jpg
Stramm rechte Akteure nutzen Social-Media-Plattformen für ihre Desinformationskampagnen. Vor der Europawahl gelang es Investigate Europe, eine solche Kampagne zu dokumentieren und zu zeigen, wie Google und Facebook Mechanismen gegen Hass und Hetze verhinderten. 

Desinformation ist schon immer ein Bestandteil von Politik gewesen, angefangen bei der Propaganda, mit der Regierungen und ihre Geheimdienste die politische Lage im In- und Ausland beeinflussen. Aber die Nutzung von Desinformation und irreführenden Narrativen ist in den meisten Fällen bisher denen vorbehalten, die an der Macht sind.

Der Aufstieg der digitalen Plattformen hat das geändert, und zwar schneller, als die Gesellschaft, die Gesetze und sogar Politiker damit Schritt halten können. Nun haben kleinere (und oft böswillige) Akteure und politische Randgruppen Zugang zu einem weitreichenden Medium, das dazu genutzt werden kann, Desinformation zu verbreiten und Ressentiments aller Art zu schüren.

Es gibt stichhaltige Argumente, die den Aufstieg der Neonationalisten in den USA und in ganz Europa auf dieses neue Phänomen zurückführen.

Das Team von Investigate Europe hat mit mehr als 100 Experten, Wissenschaftlern, Politikern und Mitarbeitern von Social-Media-Plattformen gesprochen, um herauszufinden, wie die Desinformationsmaschine funktioniert, wer sie kontrolliert, wer sie nutzt und wie Behörden und Unternehmen auf sie reagieren. Das Ergebnis: Europa ist nicht ausreichend dafür gewappnet, diese Maschine zu stoppen.

Die Recherche zeigt:
  • welche Methoden die Neue Rechte anwendet, um Desinformationen zu verbreiten,
  • dass die Vermarktungsmechanismen von Social-Media-Plattformen ideale Bedingungen für die Neue Rechte bieten,
  • dass ein eigens geschaffenes EU-Gremium zur Aufklärung von Desinformation mit Legitimitäts- und Kompetenzproblemen zu kämpfen hat,
  • dass die nationalen Regierungen und die EU-Kommission die entsprechende Kontrolle an die Unternehmen, namentlich Google, Facebook und Twitter, übertragen werden, welche daran dann Geld verdienen,
  • dass Transparenzstandards für Wahlwerbung im Internet nicht ausreichend sind und bisher zudem nur teilweise umgesetzt wurden.
Lesen Sie mehr in den Veröffentlichungen unten.

Insider: EU-Experten wurden unter Druck gesetzt, Vorschriften für Falschmeldungen aufzuweichen
Dieser Artikel von Nico Schmidt und Daphné Dupont-Nivet zeigt, wie Google und Facebook Druck auf EU-Experten ausüben, um die europäischen Richtlinien zu Desinformation und Falschmeldungen im Internet aufzuweichen. Er ist auch bei Buzzfeed News erschienen.

Rechtsextreme Gruppen sind am lautesten in sozialen Medien
Eine Vorabnachricht im Tagesspiegel

Veröffentlichungen

Investigação sobre discurso nacionalista nas eleições europeias no DN
Investigação sobre discurso nacionalista nas eleições europeias no DN

Diário de Notícias, Portugal

1. April 2019

Kleine Parteien, große Wirkung: Rechtspopulisten dominieren politische Diskurse auf Social-Media-Plattformen
Kleine Parteien, große Wirkung: Rechtspopulisten dominieren politische Diskurse auf Social-Media-Plattformen

Der Tagesspiegel, Germany

2. April 2019

Partidos nacionalistas dominam debate online antes de eleição europeia.
Partidos nacionalistas dominam debate online antes de eleição europeia.

Folha de S.Paulo, Brazil

2. Juni 2019

 Nationalistisch rechts domineert Europees online debat
Nationalistisch rechts domineert Europees online debat

Investico, Netherlands

2. April 2019

Partidos nacionalistas dominam o debate online na Europa
Partidos nacionalistas dominam o debate online na Europa

Diário de Notícias, Portugal

2. April 2019

Avant les élections européennes, les partis d’extrême droite dominent le débat en ligne
Avant les élections européennes, les partis d’extrême droite dominent le débat en ligne

Le Monde, France

3. April 2019

Exclusivo Chega e Iniciativa Liberal dominam campanha nas redes sociais
Exclusivo Chega e Iniciativa Liberal dominam campanha nas redes sociais

Diário de Notícias, Portugal

7. April 2019

A campanha de fake news que está a abalar a Europa
A campanha de fake news que está a abalar a Europa

Diário de Notícias, Portugal

13. April 2019

Fake News zur Europawahl: Google und Facebook haben Probleme mit der Transparenz
Fake News zur Europawahl: Google und Facebook haben Probleme mit der Transparenz

Der Tagesspiegel, Germany

13. April 2019

Migrationspakt, Europawahl: Wie gefährlich ist rechte Desinformation im Netz?
Migrationspakt, Europawahl: Wie gefährlich ist rechte Desinformation im Netz?

Der Tagesspiegel, Germany

14. April 2019

Exclusivo Como o Facebook fez "chantagem" para não haver regulação europeia
Exclusivo Como o Facebook fez "chantagem" para não haver regulação europeia

Diário de Notícias, Portugal

20. April 2019

Er det mulig å stanse falske nyheter? Eller blir det ren sensur?
Er det mulig å stanse falske nyheter? Eller blir det ren sensur?

Stavanger Aftenblad, Norway

26. April 2019

Manipulacje w sieci. Nie musisz wygrać wyborów, żeby rządzić
Manipulacje w sieci. Nie musisz wygrać wyborów, żeby rządzić

Gazeta Wyborcza, Poland

27. April 2019

"Facebook espalhou informação anti-semita que dizia combater"
"Facebook espalhou informação anti-semita que dizia combater"

Diário de Notícias, Portugal

27. April 2019

En av tre redd for å bli lurt på sosiale medier
En av tre redd for å bli lurt på sosiale medier

Stavanger Aftenblad, Norway

27. April 2019

EU i alarmberedskap mot russisk innblanding. Men er det grunnlag for frykten?
EU i alarmberedskap mot russisk innblanding. Men er det grunnlag for frykten?

Stavanger Aftenblad, Norway

30. April 2019

Zolang mensen klikken
Zolang mensen klikken

De Groene Amsterdammer, Netherlands

1. Mai 2019

Europees systeem tegen nepnieuws stelt niets voor
Europees systeem tegen nepnieuws stelt niets voor

Investico, Netherlands

1. Mai 2019

 Podcast: Hoe bestrijdt Europa desinformatie?
Podcast: Hoe bestrijdt Europa desinformatie?

Investico, Netherlands

1. Mai 2019

Così crescono le bufale web
Così crescono le bufale web

Il Fatto Quotidiano, Italy

5. Mai 2019

La Commissione Ue appalta alle aziende la “censura privata”
La Commissione Ue appalta alle aziende la “censura privata”

Il Fatto Quotidiano, Italy

5. Mai 2019

Han mener kunstig intelligens kan avdekke desinformasjon foran høstens valg
Han mener kunstig intelligens kan avdekke desinformasjon foran høstens valg

Stavanger Aftenblad, Norway

8. Mai 2019

Alle elsket Facebook. Nå lurer mange på hva slags troll som er løs.
Alle elsket Facebook. Nå lurer mange på hva slags troll som er løs.

Stavanger Aftenblad, Norway

9. Mai 2019

Jostein Gripsrud deltok i innvandringsdebatt. Plutselig kastet Facebook ham ut.
Jostein Gripsrud deltok i innvandringsdebatt. Plutselig kastet Facebook ham ut.

Stavanger Aftenblad, Norway

12. Mai 2019

Fake news, così Facebook ha ricattato i commissari Ue
Fake news, così Facebook ha ricattato i commissari Ue

Il Fatto Quotidiano, Italy

19. Mai 2019

Facebook hat offenbar Mitglieder einer EU-Expertengruppe unter Druck gesetzt, die Desinformation bekämpfen sollten
Facebook hat offenbar Mitglieder einer EU-Expertengruppe unter Druck gesetzt, die Desinformation bekämpfen sollten

BuzzFeed, Germany

4. Juni 2019

Facebook and Google pressured EU experts to soften fake news regulations, say insiders
Facebook and Google pressured EU experts to soften fake news regulations, say insiders

OpenDemocracy, UK

21. Mai 2019

«Hårreisende uakseptabelt» sier Nettavisen-sjef om Faktasjekk-jobbing for Facebook
«Hårreisende uakseptabelt» sier Nettavisen-sjef om Faktasjekk-jobbing for Facebook

Stavanger Aftenblad, Norway

28. Mai 2019

Javel? Kan dette være sant?
Javel? Kan dette være sant?

Stavanger Aftenblad, Norway

4. Juni 2019

Polakker i Norge frykter barnevernet. Noen er så redde at de tar med seg ungene og drar hjem igjen
Polakker i Norge frykter barnevernet. Noen er så redde at de tar med seg ungene og drar hjem igjen

Stavanger Aftenblad, Norway

8. Juni 2019

Plattformbeobachter mit großer Plattformnähe
Plattformbeobachter mit großer Plattformnähe

Netzpolitik, Germany

1. Februar 2022

Disinformation analysis
Disinformation analysis

The Journalists' Club, Portugal

31. Juli 2019

Fake news, l’osservatorio Ue ha legami con Facebook&C.
Fake news, l’osservatorio Ue ha legami con Facebook&C.

Il Fatto Quotidiano, Italy

2. Februar 2022